Bruder Jacob

Nola erregistratu, lagundu, galdegin eta bihurtu film bat oso hurbileko pertsona bat beste pertsona bat bihurtzen den metamorfosi erradikaleko prozesua?

Eli Roland Sachs zuzendariak lehen eskutik erregistratzen du Jakob anaiaren errebelazio eta fede-krisiaren prozesua eta egora horrek familiari eta lagunei eragin zien modua.

"Jakob nire anaia txiki maitea da. Egun batean aldatu egin zen, eta bere buruari Salafi deitzen hasi zitzaion. Bere adineko gazte guztiek egiten zutena egin eta Berlineko gaueko klubetara joan beharrean musika entzutera, erretzera edo lagunekin filosofatzera, fede berria jarri zuen beste ezeren gainetik eta nirekin eta gainerakoekin zituen harremanak ordezkatu zituen".

Horrela gogoratzen du zuzendariak horren guztiaren hasiera. Eta aldaketa erradikal hori ulertzeko beharretik sortu zen film dokumental hau: zuzendariak Jacob anaia erretratatzen eta laguntzen du; Marokora bidaiatu ondoren salafismora bihurtzea erabakitzen duen nerabe aleman bat. Filma honako hauek osatzen dute: anaien arteko gutunak, hitzaldiak familiarekin, topaketak komunitate musulmanarekin eta hainbat elkarrizketa Jacobekin, azaltzeko oso zaila den zerbait azaltzen ahalegintzeko: fedea, sinesmenak, fundamentalismoa, erradikaltasuna eta orientazio espiritual eta ezinbesteko bat bilatzea, hau da, munduan leku bat bilatzea. Dokumentuak indar handiko intimitate uneak eskaintzen ditu, hala nola Jakoben emazteak erabateko bakartasun eta tristezia sentipena azaltzen duenean burka eramateagatik baztertuta sentitzen denean, esaterako.

Filma, ordea, harago doa eta Jakobek, Islamera bihurtu eta sakon aztertu zuenetik sei urte igaro ondoren, erlijio hori uztea erabakitzen du, eta puruagotzat jotzen duen batera iristea: bahaismoa. Orduantxe lehertzen da dokumentala eta galderez betetzen da erlijioek gure egunerokoan duten lekuari buruz eta benetakoa denaren, krisiaren, bilaketaren eta argialdiaren ideiak bezalako kontzeptu konplexuei buruz. Munduak erlijioekin duen harremanari eta erlijioek nortasuna eta gainerakoekiko harremana definitzean duen zereginari buruzko tesi oso bat da emaitza.

"Nire kamerarekin anaiarekin anaia-maitasunaren lotura berreskuratzea bilatzen noa, lehen bezala. Denbora pixka bat behar da Jakobek harengana hurbiltzeko aukera eman diezadan, baina, azkenean, berriro ere hitz egiten hasi ginen. Meskitara lagundu diot, Imamarekin hitz egin dut, haren anaia berriak ezagutu ditut eta haren emaztea ezagutu dut. Pixkanaka ulertzen hasi naiz Jakobek Islamari buruz duen ikuspegi oso pertsonala. Hala ere, nire anaiaren eraldaketak aurrera jarraitu du eta nik neure buruari galdetzen diot ea gai izango naizen, sinestunaz harago, figura horren atzean dagoen gizakia ikusteko".