Argazkia: Claudia Pajewski
“Gauza interesgarri oro ilunean gertatzen da, ez dago horri buruzko zalantzarik.
Ez dakigu ezer gizakiaren zinezko historiaz”.
l.f. céline
Michel Houellebecqen La Carte et Le Territoire (Mapa eta lurraldea) eleberrian, Jed Martin protagonistak, bere jardun artistikoko azken sasoian, bideo-sorta bat egiteari eskaintzen dio denbora, eta bideo horietan erakusten du, irudi lasterragotuen bidez, nola irensten dituen naturak giza esku-hartzeen ekoizpenak, eta nola desagerrarazten dituen bere belo berde eta isilaren pean, harik eta mapa lurraldearen pean ito arte.
Shoah-n, hainbat eszenatan islatzen da paisaia bukolikoen baretasun infinitua; basoak eta zelaiak ikus ditzakegu, bertan milaka pertsona torturatu eta erail aurretik: masa hilerriak dira, giza genozidio bat ezkutatzen da egoera natural eta baketsu horren pean, errealitate bat ezkutatzen da beste errealitate baten azpian. Hala, geruzak gai dira haien azpikoa ezkutatzeko, ez ordea ezabatzeko. Jendea xuxurlaka, hiriak mutu, herrialdeak ahazkor.
Paisaia baten aurrean desagertzen diren aukerak antzezlan bat da, irakurtzekoa eta begira egotekoa. Liburu ireki baten gisakoa da: bertan, giroen, pentsamenduen eta oroitzapenen mundu hautemanezinak deskribatzen dira. Ikus-entzuleek oholtza huts bat ikusiko dute, hasieran, pantaila bat baino ez da egongo bertan, eta bidaia narratibo zatikatu bat proiektatuko da, Europako hamar hiritan barrena doana, hain zuzen. Hamar paisaia horien bidez, jendearen gogoetako lurralde ilun eta bortitzetara hurbilduko dira ikus-entzuleak. Pertsona ezagunak agertuko dira, hainbat kultur fetitxe, hala nola Michel Houellebecq, Paul B. Preciado, Spencer Tunick eta Zygmunt Bauman, eta, horrez gainera, jende ezezaguna ere agertuko da, denak ere orainaldia konpartitzen.
Irakurketari eta behaketari buruzko obra bat da El Conde de Torrefiel konpainiaren 'Paisaiaren aurrean desagertzen den aukera'. Liburu ireki gisa diseinatua izanik, pieza honek munduko atmosfera, pentsamendu eta memoria hautemanezinak deskribatzen ditu.