THRILLS AND SPILLS Aurkitutako metraje zinema: Castle films-etik pornografiara

Zinema-irudiak birziklatzea zinema bera bezain zaharra da ia. Birziklatze hori, funtzio erabilgarri, dokumental edo ideologiko baterako erabili izan dena, abangoardiako zinemaren historiarekin ere lotzen da, gutxienez joan den mendeko hogeita hamarreko hamarkadatik. Bestalde, aurkitutako metraje-film batzuk eta praktikarekin lotutako artistak nahiko ezagunak diren bezala, esan daiteke askoz gutxiago dakigula berrerabilitako irudien izaerari eta jatorriari buruz. Birziklatutako irudi horiek, askotan, film anonimoetatik datoz, eta, arrazoi beragatik, batez ere ondare-baliorik ez dutelako, aurkitutako metraje-zineari buruzko geldialdi gogoetatsu bat egitea gizarteak hondakintzat edo soberakintzat hartzen duenaren inguruan pentsatzearen parekoa da. Gure gogobetetasunerako, ordea, detritus kultural honek obra distiratsuak, zirraragarriak, subertsiboak eta bizigarriak sortzea ahalbidetzen du.
 

Tabakaleran aurkezten den programak bi atal ditu. Lehenengoaren helburua Castle Filmsek 1937 eta 1980 bitartean ekoitzitako filmen garrantzia erakustea da. Konpainia horrek Ipar Amerikako merkatua monopolizatu zuen fikziozko filmen, albistegien, bidaia-filmen, kirol-lehiaketen eta animazio-filmen banaketarekin, baita hainbat bitxikeriarekin ere, guztiak 16 eta 8 mm-tan. Askok zinema esperimentalaren historian garrantzitsuak diren lan ugari sortu zituzten, Bruce Conner-etik Ken Jacobs-era. Horregatik, oso esanguratsua da filmen bi gorputz horiek, hau da, jatorrizko eta haien bertsio artistikoak, elkarrekin lotzea. Programaren bigarren atalak, aldiz, film erotikoak eta pornografikoak zinema esperimentalean berrerabiltzen dituzten lanen errepertorioa eskaintzen du, hirurogeiko hamarkadatik gaur egun arte. Obren hautaketa horri esker, fotogramaren euskarri materialarekin edo bideo-zinta magnetikoarekin lan egitearen ukipen- eta zentzumen-dimentsioa hauteman ahal izango da, ikusgaiaren eta ez-ikusgaiaren artean oinarrituz eta, aldi berean, voyeurismoaren kritika erradikala eginez.

André Habib & César Ustarroz, 2023ko martxoa

PROGRAMA 1

• A Thrill a Second (Castle Films, 1941-1963, silent)
• A MOVIE (Bruce Conner 1958, 12 min.)
• News Parade 1946 (Castle films,1646, 9 min)
• Newsreel (Raphael Montañez Ortiz, 1958, 2 min.)
• Skindrums and Tattoos (Gerda Cammaer, 2009, 6 min.)
• The Whole Shebang (Ken Jacobs, 2018, 6 min)

PROGRAMA 2

• Permanent Wave (Anita Thacher, 1966, 4 min)
• Removed (Naomi Uman, 1999, 7 min)
• The Lovers (Johannes Hammel, 2004, 7 min)
• The Exquisite Corpus (Peter Tscherkassky, 2015, 19 min)
• The Shadow of Your Smile (Alexei Dmitriev, 2014, 3 min)