Triple chaser, 2019 + Shipwreck at the Threshold of Europe, 2020, Forensic architecture

Aurkezpena eta solasaldia (euskaraz): Ibon Salaberria eta Ula Iruretagoiena

PROIEKZIOAK

Triple chaser, Forensic architecture, UK, 2019, 10’

2018ko azaroan AEBetako mugako agenteek zibilen kontra negar-gas granadak jaurti zituztenean, argazkiek erakusten zuten granada horietako asko Safariland Group-ek fabrikatu zituela, "hilgarri gutxiagoko munizio" deritzon munduko fabrikatzaile nagusietako batek. Safariland Group-en jabetzakoa da Warren B. Kanders, Whitney Museum of American Art-eko patronatuko presidenteordea.

AEBetatik ekipamendu militarra esportatzea erregistro publikoa den arren, negar gasaren salmenta eta esportazioa ez da. Ondorioz, negar gasaren ontzien irudiak sarean agertzen direnean soilik jakin dezakete monitorizazio erakundeek eta herritarrek non saldu diren, eta nork erabiltzen dituen.

Baina eskuzko ikerketa mota hau neketsua da, eta denbora asko eskatzen du. Prozesu horren edozein zati automatizatzea oso onuragarria izan liteke giza eskubideen begiraleentzat, eta enpresen erantzukizuna bilatzea arma-merkataritza globalean.

Shipwreck at the Threshold of Europe, Lesvos, Aegean Sea, 28 October 2015, Forensic architecture, UK, 2020, 23’

2015eko urriaren 28an, migratzaileen itsasontzi bat Turkiako Mendebaldeko kostaldetik irten zen Europako kostalde hurbilenera —Lesbos Greziako uhartera—. Itsasoa zakar zegoen, eta itsasontzia zaharra eta gainezka zegoen 300 bidaiari baino gehiagorekin. Itsas mugatik haratago 280 metrora hondoratu zen Greziara, EBko lurralde uretan, eta gutxienez 43 pertsona hil ziren. «Migrazioaren uda luzea» deritzon garaiko gertakaririk hilgarriena izan zen, milioi bat errefuxiatu eta migratzaile baino gehiago EBko kostaldeetara itsasoz iristen saiatu zirenean.

Gertaera zabala izan zen nazioarteko hedabideetan. Txosten hark Frontexek, EBko mugako agentzia eta Greziako kostazainek erreskate operazio arrakastatsu eta eskudun bat egin zutela aitortu zuen. Gure analisiak hori zalantzan jartzen du, ordea, eta aukerak zabaltzen dizkie gizarte zibileko taldeei Mediterraneoan galdutako bizitzen kontuak eskatzeko.

Bizirik atera zirenetako batek, Amel Alzakout artistak eskumuturrean atxikitako kamera iragazgaitzean grabatu zituen bidaia eta naufragioa. Irudi honek Europaren atarian dagoen gertaera tragiko honen ikuspegi paregabea eskaintzen du.